Afnemende betrouwbaarheid binnenvaart brengt Zeeman in spagaat
In dit artikel:
Zeeman runt een zeer gestroomlijnde supply chain rond efficiëntie, vaste afspraken met vervoerders en consolidatie in Azië. Tim Dofferhoff, manager supply chain planning, leidt een team van twaalf dat jaarlijks zo’n 4.000 containers (ongeveer 7.500 teu) verwerkt. Ongeveer 80–90% van het assortiment is textiel; de rest bestaat uit onder meer speelgoed, snoep en huishoudelijke artikelen. Alle goederen komen vrijwel altijd via het gecentraliseerde, recent gemechaniseerde distributiecentrum in Alphen aan den Rijn binnen en vertrekken daar snel weer richting 1.400 winkels in acht landen, die twee keer per week worden beleverd.
Zeeman streeft naar zo vol mogelijke 40’ High Cube-containers en voert in landen als Pakistan en Bangladesh havensconsolidatie uit (in China in uitrol) om de aanvoer te synchroniseren met de snelle doorstroom in het dc. De inkopen lopen vaak via lokale agenten en Zeeman regelt zelf contracten met rederijen en logistiek dienstverleners omdat er op FOB-basis wordt gewerkt: de onderneming is eigenaar zodra de container aan boord van het schip gaat. Historisch zijn er langdurige relaties met rederijen (Evergreen neemt nog steeds veel verschepingen uit China voor z’n rekening).
Voor transport binnen Nederland heeft Zeeman een duidelijke voorkeur voor binnenvaart: vanuit Rotterdam gaat 90–95% per binnenvaartschip naar de CCT Alpherium-terminal, pal naast het Zeeman-terrein, waardoor de last mile per weg erg kort is. Kleine of spoedzendingen gaan wel over de weg; sommige productgroepen (schoonmaakmiddelen, parfums, deodorant) lopen via CTU Utrecht.
De voorkeur voor bargevervoer staat echter onder druk door recente congestie in Rotterdam: containers komen niet snel genoeg van de terminals, waardoor Zeeman het aandeel binnenvaart in een paar maanden zag teruglopen van rond de 90% naar circa 80%. Die onbetrouwbaarheid dwingt tot meer wegtransport en tast de just-in-time-opzet van het hoog roterende dc aan. Dofferhoff wijst op twee oorzaken: groeiende schepen en onvoldoende groei van terminalcapaciteit, plus vaker afgezegde afspraken door terminals, wat de voorspelbaarheid van de keten verlaagt.
Een extra spanningsfactor is dat leveranciers binnen veertien dagen na afvaart betaald worden; leveranciers boeken zelf containers, wat snelheid oplevert maar ook vraagt om strak voorraadbeheer aan Zeemans kant. De huidige situatie zet Zeeman voor een dilemma: binnenvaart is duurzamer en past bij hun logistieke visie, maar blijvende onbetrouwbaarheid kan ze dwingen processen en modaliteiten te herzien om weerbaar te blijven — mogelijk meer transport over de weg, met negatieve gevolgen voor hun duurzaamheidsambities.