Allseas kiest Hidden Gem als eerste eigen schip op kernenergie
In dit artikel:
Allseas wil zijn schip Hidden Gem vanaf circa 2032 op kernenergie laten varen. Projectleider Stephanie Heerema vertelde in Delft dat het Zwitsers-Nederlandse offshorebedrijf zelf een kleine modulaire kernreactor (SMR) ontwikkelt, samen met partners als TU Delft, TNO en NRG Pallas. De ambitie past in een bredere strategie om zware offshore-activiteiten te verduurzamen: volgens Allseas is kernenergie de enige realistische optie voor schepen die langdurig ver van de kust opereren.
De Hidden Gem werd enkele jaren geleden omgebouwd van boorschip tot diepzeemijnbouwschip en kan mangaanknollen van de zeebodem tot vier kilometer diepte verzamelen. Allseas testte in 2022 succesvol in de Stille Oceaan en heeft een contract met het Canadese The Metals Company voor winning in de Clarion-Clipperton-zone (tussen Mexico en Hawai), een gebied zo groot als de Europese Unie met de hoogste concentratie bruikbare knollen. Die winning is echter vooralsnog vergunningplichtig en nog niet toegestaan.
Technisch kiest Allseas voor een hoge-temperatuur gasgekoelde reactor (HTGR) van relatief klein vermogen: ongeveer 25 MW. Ter vergelijking: de kerncentrale in Borssele is circa 400 MW. De reactor gebruikt TRISO-brandstof: duizenden kleine bolletjes (pebbles) met binnenin honderden TRISO-deeltjes waarin de splijting plaatsvindt. Die constructie moet volgens Heerema zeer thermisch en chemisch stabiel zijn, waardoor een klassieke meltdown uitgesloten zou zijn. Helium voert de warmte af naar een warmtewisselaar; die maakt stoom die een turbine en generator aandrijft. Omdat de Hidden Gem dieselelektrisch is, is omschakeling naar deze aandrijflijn relatief eenvoudig; er komen ook batterijen voor piekvermogens en mogelijk tijdelijk dieselgeneratoren als backup.
Operationeel betekent de reactor dat het schip langere perioden continu kan werken zonder bunkerbezoeken; Heerema verwacht vijf tot zeven jaar operationele duur voordat de gebruikte splijtstof aan boord de reactorvaten vult en het schip naar de wal moet om die te ontladen. Allseas ziet bovendien meerdere markttoepassingen: SMR’s op land voor industrieën met volle netten, drijvende modules voor walstroom of noodstroom in rampgebieden. Omdat één reactor de ontwikkelingskosten niet terugverdient, wil het bedrijf een nieuwe “line of business” worden: producent van SMR’s naast offshore-operator.
Er zijn nog belangrijke knelpunten. TRISO-brandstof wordt nu vooral in de VS en China gemaakt; Allseas wil liever Europese of Nederlandse productie om afhankelijkheden te vermijden. Ook is verrijkt uranium nodig en vraagt de opslag van gebruikte pebbles aandacht: hoewel TRISO de radioactieve stoffen stevig omsluit, wordt opslagprijs veelal naar volume berekend. Allseas onderzoekt technieken om grafiet van de gebruikte brandstof te scheiden en materiaal te hergebruiken.
Regulatie en veiligheid blijven cruciaal: gebruik van kernreactoren op schepen vereist nieuwe wet- en regelgeving. Nederland heeft zich hier in principe voor ingezet, maar nog zijn stappen nodig. Een concrete volgende stap is dat Allseas komende zomer een veiligheidsdocument indient bij de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS). Parallel blijft de juridische en maatschappelijke discussie rond diepzeemijnbouw lopen; zonder vergunning kan de Hidden Gem voorlopig niet commercieel knollen gaan winnen.