Als het werkt: Beaufort
In dit artikel:
‘Windkracht 7’ verwijst naar een eeuwenoude maritieme maatstaf: de Beaufortschaal, bedacht door de Ierse marineofficier Francis Beaufort. De basis ontstond begin 19e eeuw (sinds 1805 bekend, in een afgeronde vorm rond 1830) omdat kapiteins in scheepsnotities wisselende, vage omschrijvingen van het weer gebruikten. Beaufort ontwierp een uniforme indeling van 13 stappen (0–12) waarmee elke schipper op dezelfde manier kon beoordelen welk weer er was, oorspronkelijk gekoppeld aan wat je aan de zeilen en het roer merkte.
Met de opkomst van stoomschepen verloren de oorspronkelijke criteria hun betekenis: stoomschepen hebben geen zeilen en gedragen zich anders bij wind. Daarom werden de beschrijvingen aangepast en gebaseerd op zeecondities (golven, brekende toppen) in plaats van op zeilvoering. Dat maakte de schaal bruikbaar voor allerlei vaartuigen en later ook op het land: observaties zoals rook die recht omhoog stijgt (zeer zwak) of het afbreken van takken en uitwoekeren van bomen (zeer hard) werden toegevoegd. De schaal kreeg daarbij begrijpelijke aanduidingen per stap, bijvoorbeeld ‘zware storm’ bij hogere waarden.
Omdat moderne weerkunde graag exacte snelheden gebruikt, bestaat er een omrekentabel naar meters per seconde of km/uur. Formeel kan de windsnelheid uit Beaufort B worden benaderd met v ≈ 0,836 × B × √B, en elke Beaufortklasse beslaat een bereik van windsnelheden (bijvoorbeeld vallen snelheden tussen circa 3,4 en 5,4 m/s onder Beaufort 2). Tegenwoordig zie je steeds vaker km/uur, knopen of m/s in plaats van alleen een Beaufortaanduiding.
De schaal kent echter grenzen: hij is oorspronkelijk gebaseerd op Europese omstandigheden en is niet ontworpen voor extreem verschijnselen als hurricanes of tornado’s. Theoretisch zouden zulke winden op waarden ver boven 12 uitkomen (bijvoorbeeld rond 23 volgens de formule), maar in de praktijk gebruikt men voor cyclonen en tornado’s gespecialiseerde schalen; uitbreidingen van de Beaufortschaal tot bijvoorbeeld 16 slaagden niet in brede acceptatie.