Blog: 'Varen naar herstel'. De opkomst van de Nederlandse koopvaardij na de Tweede Wereldoorlog (2)

In dit artikel:

Vanaf 1953 maakte de Rotterdamse rederij Shell Tankers een snelle groei door, mede geïllustreerd door de speciale personeelsuitgave ‘Van en voor de vloot’. Tussen 1953 en 1956 werden 25 nieuwe schepen besteld bij vijf Nederlandse en twee Duitse werven, waarvan 20 stoomschepen, drie motorschepen en twee turbo-elektrische schepen. Zestien daarvan behoorden tot de 18.000 ton D.W.T. K-klasse, vernoemd naar schelpen, het symbool van Shell Tankers. Die schepen kregen een aparte vitrine met schelpen aan boord na de doop.

In de vroege jaren 1950 bestond de Nederlandse koopvaardij uit 1.250 schepen met een tonnage van ruim 3,2 miljoen BRT, waarvan 117 tankers (629.371 BRT). Binnen de Koninklijke/Shell Groep maakten 83 tankers daar 66% van uit. De wereldtankervloot verdubbelde tussen 1939 en 1952 tot ruim 30 miljoen DWT, gedreven door de groeiende oliebehoefte na de Tweede Wereldoorlog. Shell experimenteerde met verschillende voortstuwingstechnieken, waaronder gasturbines, turbo-elektrische en stoomturbines, om bedrijfs- en onderhoudskosten te vergelijken. Ook werd meer aandacht besteed aan het welzijn van bemanningsleden; zo werd het eerste betegelde zwembad aan boord geïntroduceerd.

In 1954 begon Shell met de bouw van de V-klasse tankers van 31.000 ton bij de NDSM in Amsterdam, waarvan de 'Vasum' in 1955 als vlaggenschip in de vaart kwam. Tot 1976 bestond binnen de rederij de rang van Commodore voor de oudste gezagvoerder van het vlaggenschip. Op 1 januari 1955 werd Shell Tankers N.V. opgericht, met het hoofdkantoor in Den Haag en de rederij in Rotterdam. De vloot bestond uit 56 schepen met een draagvermogen van 582.000 DWT en een nieuwbouwprogramma van zeventien schepen. Het bedrijf telde toen circa 3.400 medewerkers.

In 1960 opende Shell een nieuw hoofdkantoor aan het Hofplein in Rotterdam, ter vervanging van het eerdere pand in het Groothandelsgebouw bij het Centraal Station. De historische ontwikkeling van Shell Tankers in deze periode is rijk gedocumenteerd in personeelsbladen en publicaties, waaronder een jubileumboek uit 1983 en is uitgebreid bestudeerd door onder anderen Kees Storm, oud-koopvaardijofficier en voorzitter van de rederijvereniging CNOOKS. De naoorlogse wederopbouw en groei van de tankervloot illustreert de cruciale rol van Shell Tankers in de Nederlandse en internationale scheepvaart en de scheepsbouwindustrie in de decennia na de oorlog.