Blog: 'Varen naar herstel'. De opkomst van de Nederlandse koopvaardij na de Tweede Wereldoorlog (3)
In dit artikel:
Vanaf 1 januari 1955 opereerde de Rotterdamse rederij onder de naam Shell Tankers N.V., waarmee de nauwe band met de Koninklijke/Shell Groep duidelijker werd benadrukt. De rederij nam alle rechten en verplichtingen over van La Corona en de Nederlands-Indische Tankvaart Maatschappij, voor schepen onder Nederlandse vlag, en behield haar kantoor in Rotterdam ondanks de formele vestiging in Den Haag. Het nieuwbouwprogramma leidde tot aanzienlijke uitbreiding van de vloot en personeelsbestand, met in 1954 al 77 nieuwe aanstellingen en begin 1955 nog eens 150.
E.H. Larive, een voormalig marineofficier en WOII-krijgsgevangene bekend van zijn ontsnapping uit Slot Colditz, werd in november 1954 benoemd tot directeur. Tijdens deze periode werden belangrijke technische innovaties toegepast, zoals kathodische bescherming op scheepshuid en ladingtanks om corrosie effectief tegen te gaan met behulp van opofferingsanodes en speciale coatings.
Ook sociale aspecten kregen aandacht. Zo werd in 1955 de duizendste boekenkist van de Bibliotheek voor Zeevarenden meegezonden, als onderdeel van een wereldwijd netwerk van 22 depots die sinds 1947 boeken uitwisselden om het welzijn van zeevarenden te verbeteren. Door de vlootuitbreiding werd ook het opleiden van bemanning geïntensiveerd. De opleiding voor zeeofficieren bestond al sinds 1785, terwijl in Rotterdam sinds 1891 het schoolschip Nederlander werd ingezet voor de opleiding van lichtmatrozen. Dit schip fungeerde later bijna vijftig jaar als opleidingsschip in Rotterdam, totdat het met komst van een nieuw schoolgebouw overbodig werd en in Enkhuizen werd overgebracht, zonder dat een geplande restauratie voltooid werd.
Op het gebied van welzijn werd na de Tweede Wereldoorlog besloten het diploma Scheepskok verplicht te stellen voor kok aan boord van vrachtschepen, een initiatief dat gebaseerd was op het besef dat goede voeding essentieel is voor de gezondheid van zeevarenden. Omdat veel scheepskoks zonder diploma werkten, werd een gedegen cursus opgezet, waarin praktische vaardigheden zoals vlees uitbenen, brood bakken en volledige maaltijdbereiding, gecombineerd werden met theoretische kennis over voeding, hygiëne en administratie. Hiermee steeg de vakkennis aan boord significant.
De auteur van deze bijdrage, Kees Storm, oud-koopvaardijofficier uit een Vlaardingse vissersfamilie, is verbonden aan de CNOOKS, een vereniging van voormalige gezagvoerders en hoofdwerktuigkundigen van Koninklijke/Shell. Zijn inzichten zijn gebaseerd op bronnen als personeelsbladen van Shell Tankers en documenten van de CNOOKS, met aanvullende informatie van oud-gezagvoerder G.C.H. Dijkstra jr. Deze periode van wederopbouw tussen 1953 en 1960 toont hoe technische vooruitgang, personeelsontwikkeling en aandacht voor sociale voorzieningen hand in hand gingen bij Shell Tankers om zowel de vloot als het welzijn van zeevarenden te versterken.