DNV: ammoniak rukt op als scheepsbrandstof
In dit artikel:
Ammoniak (NH3), lange tijd vooral grondstof voor kunstmest, krijgt steeds meer aandacht als alternatieve scheepsbrandstof omdat het geen CO2 uitstoot, wereldwijd in grote volumes beschikbaar is en makkelijker aan boord te bewaren dan waterstof. Groene ammoniak kan met hernieuwbare stroom, water en lucht worden gemaakt; blauwe ammoniak combineert aardgas met CO2-afvang. In theorie kan de scheepvaart gebruikmaken van de bestaande wereldwijde productie van ruim 200 miljoen ton per jaar.
Praktische stappen zijn al zichtbaar: in het orderboek staan 39 nieuwbouwschepen met ammoniakmotoren, met eerste leveringen rond 2026. Havensteden als Rotterdam, Singapore en Yokohama bereiden bunkermogelijkheden voor. In april werd in Rotterdam voor het eerst 800.000 liter ammoniak emissievrij tussen schepen overgeslagen; vergelijkbare proeven liepen in Singapore en Southampton. Noorwegen werkt aan een drijvende ammoniak-bunkerterminal en Japan bestelde de eerste bunkerboot.
Toch zijn er grote uitdagingen. Ammoniak is toxisch en kan bij lekkage mens en milieu schaden; de IMO stelde in 2024 voorlopige richtlijnen maar veel operationele details missen nog. Economisch is groene ammoniak nu fors duurder dan conventionele scheepsbrandstoffen, waardoor subsidies en stevige CO2-prijzen nodig zijn om de businesscase sluitend te krijgen. Ook ontbreken nog STCW-cursussen voor bemanning, waardoor reders zelf flink moeten investeren in training en veiligheidsprocedures. De bunkerinfrastructuur is nog beperkt en geconcentreerd in enkele havens.
DNV pleit voor een ‘pioniersvloot’ van enkele tientallen schepen, honderden bemanningsleden en een tiental havens die samen de eerste miljoenen tonnen ammoniak bunkeren en ervaring opbouwen. Rederijen die willen meedoen wordt aangeraden vroegtijdig vlaggenstaat en klasse te betrekken, veiligheidsstudies uit te voeren, personeel op te leiden en schepen ‘fuel ready’ te ontwerpen. De komende jaren bepalen of ammoniak breed wordt omarmd of dat de markt versnipperd raakt tussen methanol, LNG en andere opties. Naast de genoemde punten verdient ook aandacht voor NOx-emissies bij verbranding en de veiligheidsmaatregelen daarvoor.