Het Ocean Pact beschermt de zee tegen uitstoot van scheepvaart en pleziervaart, maar Nederland doet niet direct mee

In dit artikel:

Het VN Ocean Pact, een internationaal verdrag ter bescherming van de oceanen, treedt naar verwachting in januari in werking: het geldt 120 dagen na de zestigste ratificatie, die onlangs werd bereikt toen Marokko en Sierra Leone toetredend tekenden. Doel is onder meer dat in 2030 zeker 30 procent van de open zee effectief beschermd en beheerd wordt. Het akkoord beslaat zes thema’s: maritieme veiligheid, blue economy, onderzoek, schone zeeën, gezond wonen aan de kust en diplomatieke verhoudingen tussen kuststaten.

De Europese Commissie heeft het pact omarmd en stelt 1 miljard euro beschikbaar voor het terugdringen van CO2-uitstoot van passagiersschepen, maar maakt ratificatie niet verplicht voor lidstaten; zij mogen zelf bepalen hoe ze hun wateren beschermen. Karin Aschberger, senior wetenschapper bij de Europese Commissie, benadrukte tijdens het World Yachting Sustainability Forum dat het pact zowel natuurbehoud als economische activiteiten (zoals windenergie) wil stimuleren en ook inzet op minder afval, lagere uitstoot en minder onderwatergeluid — met stimulansen voor elektrisch of hybride varen.

Nederland heeft het pact nog niet geratificeerd, wat kritiek uit milieuhoek oproept. Farah Obaidullah van The Ocean and Us noemt het wachten teleurstellend; Stichting De Noordzee zegt dat het kabinet wel aan ratificatie werkt, maar dat wetgeving voor implementatie nodig is. Voor de scheepvaart en pleziervaart betekent het pact aanscherping: de EU ontwikkelt een duurzaam-toerismevisie (klaar in 2026) met strengere regels voor jachten en motoren — bijvoorbeeld mogelijk verplichting van katalysatoren voor buitenboord- en dieselmotoren, vooral relevant in de Middellandse Zee.

Na bijna twintig jaar onderhandelen werd het verdrag in 2023 afgerond; het moet de huidige vrijwel onbeschermde internationale wateren beter wapenen tegen overbevissing en vervuiling, al erkent men dat het compromis niet tot optimale bescherming leidt.