Hoe AI helpt maritieme bewaking te transformeren
In dit artikel:
Dagelijks varen duizenden schepen van alle soorten en maten door zeehavens en vaarwegen. Grote schepen zijn doorgaans zichtbaar op radar en via AIS, maar kleinere vaartuigen — zoals vissersbootjes, plezierjachten en speedboten onder circa 20 meter — vormen een structurele “blinde vlek”: ze zijn vaak niet verplicht AIS te voeren of schakelen het uit, en worden daardoor veel minder betrouwbaar gevolgd. Die donkere vaartuigen worden relatief vaak betrokken bij illegale activiteiten of ongeautoriseerde nadering van kritieke infrastructuur, en zijn tegelijk moeilijk in realtime te volgen door menselijke operators die tientallen camerabeelden moeten overzien.
De haven van Rotterdam illustreert zowel de omvang van het probleem als een praktische oplossing. Ondanks een uitgebreid monitoringspakket bleven kleine, niet‑meldende schepen onopgemerkt. Een proef met een AI‑gestuurde bewakingsassistent die videobeelden van bestaande cameranetwerken analyseert, bracht verandering: het systeem detecteert en classificeert vaartuigen van alle groottes, volgt gedragspatronen en genereert meldingen en gestructureerde registraties. Resultaat: vaartuigen korter dan 20 meter werden consequent geïdentificeerd, meldingen werden direct naar operators en handhavingspartners gestuurd, en de pilot is opgeschaald naar brede operationele inzet in Rotterdam.
Belangrijk is dat de AI niet bedoeld is om radar, AIS of menselijke bewaking te vervangen, maar om ze aan te vullen. Door continu video te scannen en afwijkend vaargedrag te signaleren, vermindert het systeem de kans dat kleine schepen onopgemerkt kritieke zones passeren. Voor kustwachten, grensinstanties en havenautoriteiten betekent dit snellere detectie, betere overdracht van bewijs en minder druk op controlekamers.
Tegelijk kent deze aanpak beperkingen: beeldanalyse kan last hebben van slechte weersomstandigheden, er blijven risico’s op valse positieven en succesvolle inzet vereist integratie met bestaande sensoren en procedures. Nu het wereldwijde scheepvaartverkeer blijft groeien, biedt het Rotterdamse voorbeeld een pragmatisch pad: AI als extra laag bewustzijn om blinde vlekken te dichten en de maritieme situational awareness en handhaving te versterken.