Hoe GPS-spoofing voor onrust zorgt in scheepvaart en offshore

In dit artikel:

GPS-jamming en -spoofing vormen een reëel maar relatief zeldzaam risico voor de scheepvaart: storingen komen niet vaak voor, maar kunnen grote economische en operationele gevolgen hebben wanneer ze wél optreden. Hans Visser, geodeet bij Fugro met ruim 25 jaar ervaring, bespreekt deze dreiging en mogelijke tegenmaatregelen tijdens het Smarter & Safer Shipping Event op 25 november in Theater de Bussel (Oosterhout).

Jamming verstoort GPS-signalen, spoofing geeft opzettelijk foutieve locatie- of tijdinformatie door. Visser legt uit dat dit vooral problematisch is voor dure offshore-operaties en onbemande vaartuigen: zonder betrouwbare plaatsbepaling kunnen werkzaamheden stilvallen, wat hoge kosten met zich meebrengt. Hoewel slechts naar schatting 1–3% van de gevallen tot echte problemen leidt, zijn die incidenten vaak ernstig en langdurig.

Voorbeelden wijzen op kwaadwillende toepassingen: volgens Visser veroorzaken recente spoofing‑gevallen onrust rond high-end offshore-installaties, en de zogeheten Russische 'schaduwvloot' toont op services als MarineTraffic vaak plotseling veranderende locaties. Er zijn ook meldingen dat kranen en installaties plotseling lijken te bewegen door spoofing.

Fugro werkt aan oplossingen zoals controlemechanismen voor satellietbanen, verbeterde antennes en apparatuur om doorgaan onder marginale omstandigheden mogelijk te maken. Voor wie die problematiek verder wil horen en bespreken: Visser en andere deskundigen spreken op het congres; abonnees van Schuttevaer krijgen korting op deelname.

(Extra context: in de sector worden ook technieken als multi‑constellation GNSS, signaalauthenticatie en inertiële systemen onderzocht om weerbaarheid tegen dergelijke aanvallen te vergroten.)