'Linksom, rechtsom of eroverheen': zo kwam de premaster voor loodsen tot stand
In dit artikel:
Het Nederlands Loodswezen heeft een nieuw opleidingspad ontwikkeld om de dalende instroom naar het registerloodschap te keren. Initiatiefnemer Yvette Ross zette samen met diverse betrokken partijen een premaster op die mbo‑4‑opgeleide zeevarenden in staat stelt binnen één jaar de hbo‑vaardigheden te verwerven die nodig zijn om aan de masteropleiding tot registerloods te mogen beginnen. De maatregel is bedoeld om de formele hbo‑toegangseis te omzeilen die mbo‑kandidaten tot nu toe trof en hen dus eerder buiten spel zette.
Het traject ontstond na signalen dat steeds minder mensen kiezen voor maritieme carrières en dat mbo‑ en hbo‑opleidingen tot maritiem officier inhoudelijk sterk op elkaar leken, waardoor mbo‑gediplomeerden eerder geschikt waren dan de regelgeving toeliet. Ross en haar team startten het ontwikkelwerk rond februari 2023; op 18 juli 2025 werd de noodzakelijke wetswijziging officieel bekrachtigd nadat het dossier langs meerdere (demissionaire) ministers ging. Volgens Ross is deze premaster uniek in Nederland en breekt hij een eerder ‘plafond’ voor mbo‑zeelieden die loods willen worden.
De eerste lichting telt tien studenten. De opleiding OTR:MMP begon met een kennismakingsdag op 5 september bij STC in Rotterdam. Een van de deelnemers is de 35‑jarige Teun Berkouwer: met een mbo‑achtergrond als baggeraar/stuurman, jaren bij Van Oord en nu roeier in de Rotterdamse haven, gaf hij een lopende hbo‑opleiding op om zich via de premaster te kwalificeren. Voor hem maakt het nieuwe traject het praktisch mogelijk om zijn ambitie — loods in de Rotterdamse haven — na te streven zonder een volledige vierjarige hbo‑studie naast gezin en ploegendiensten te moeten doorlopen.
De premaster bestaat uit zes modules, twaalf contactdagen en veel zelfstandige studie en is expliciet gericht op werkende zeevarenden. Het doel is dat deelnemers na één jaar beschikken over de benodigde hbo‑competenties om toegelaten te worden tot de masteropleiding tot registerloods. Zowel initiatiefnemers als studenten erkennen dat succes niet gegarandeerd is: selectie en het vervolg naar de master blijven pittig en veeleisend, maar de nieuwe route biedt een concreet alternatief en rolmodelfunctie voor andere sectoren met vergelijkbare instroomproblemen.
Kortom: het Loodswezen creëert met deze premaster een doorgangsroute voor ervaren mbo‑zeelieden naar het hooggekwalificeerde registerloodschap, met als expliciet doel de krapte op de maritieme arbeidsmarkt aan te pakken en kansen te openen voor zeevarenden die anders buiten de formele toegangsvoorwaarden vielen.