Nederlandse zeevaart mijdt korte route door Rode Zee
In dit artikel:
De Houthi-rebellen uit Jemen hebben via een online verklaring aangekondigd te stoppen met aanvallen op commerciële scheepvaart in de Golf van Aden en de Rode Zee. De maatregel is gelinkt aan het staakt-het-vuren in de Gazastrook, maar Nederlandse reders blijven voorlopig terughoudend en kiezen nog vaak voor omvaren via Kaap de Goede Hoop, meldt de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Reders (KVNR).
Sinds het begin van het conflict in Gaza voerden de Houthi’s volgens schattingen meer dan 200 aanvallen uit op internationale schepen: drones, raketten en snelle bootaanvallen. Hoewel veel projectielen in zee eindigden, raakten naar schatting 30–45 afgevuurde wapens wel schepen en veroorzaakten schade. De rebellen kaapten ook vrachtschepen, waaronder de Galaxy Leader (bemanning maandenlang gegijzeld). Na de aanval op het vrachtschip Eternity C zonk dat schip; minstens drie bemanningsleden kwamen om en meerdere Filipijnse zeelieden worden nog vermist.
Economisch en logistiek had de campagne grote gevolgen. Voor de aanvallen ging ongeveer 12% van de wereldhandel, 40% van de Azië–Europa-handel en een derde van alle containervervoer via de Rode Zee en het Suezkanaal. Grote rederijen als CMA CGM, Maersk, Hapag‑Lloyd en MSC besloten massaal om te varen via Afrika. Nederlandse rederijen besloten in december 2023 al stilzwijgend de route te mijden uit veiligheidszorgen.
Internationale marines, waaronder Nederlandse marineschepen, werden ingezet in operaties als EU Aspides en Operation Prosperity Guardian om vrije doorvaart te beschermen, maar desondanks zijn meerdere koopvaardijschepen tot zinken gebracht. De Nederlandse overheid handhaaft momenteel het hoogste dreigingsniveau voor de regio; dat weerhoudt ook van het inzetten van particuliere gewapende beveiligers (VPD’s) aan boord van Nederlands vlaggenschip. Zonder toestemming voor VPD’s varen bijna geen Nederlandse schepen door de Rode Zee.
Naast de Houthi-dreiging blijft piraterij een probleem: sinds 2023 werden minstens acht schepen gekaapt in de Golf van Aden door georganiseerde Somalische bendes die met investeerders werken. De aanhoudende onveiligheid raakt niet alleen Europese rederijen, maar ook regionale inkomsten uit het Suezkanaal en de mogelijkheid om humanitaire hulp per zee, onder meer naar Jemen, te leveren. Terugkeer naar de route richting het Suezkanaal wordt vooral afhankelijk geacht van een verlaging van het dreigingsniveau en het weer toelaten van VPD’s.