Overal waar u vaart: de toekomst is aan boord

In dit artikel:

David Autor, arbeidsmarktexpert van MIT, stelt dat technologie niet zozeer banen uitroeit maar verandert welke menselijke vaardigheden waardevol blijven. Repetitieve administratieve taken verdwijnen, terwijl vakmanschap, creativiteit, verantwoordelijkheid en samenwerken — competenties die moeilijk te automatiseren zijn — juist in waarde toenemen. Die observatie vormt het vertrekpunt voor een pleidooi voor de binnenvaart.

De sector kampt met concrete problemen: een groeiend tekort aan vakmensen, veel schippers die richting pensioen gaan en weinig vanzelfsprekende instroom van jongeren in opleidingen. Tegelijkertijd biedt de binnenvaart precies die combinatie van hands-on leren en directe verantwoordelijkheid waar Autor op wijst. Aan boord wordt kennis vooral via ervaring doorgegeven: begeleiden van junior bemanning, leiderschap in praktijksituaties en taken die geen robot zomaar overneemt. Dat maakt het werk zowel toekomstbestendig als betekenisvol.

De uitdaging ligt vooral in communicatie en imago: de binnenvaart moet het eigen verhaal actiever en aantrekkelijker vertellen. Jongeren zoeken werk met avontuur, zelfstandigheid en maatschappelijke relevantie — eigenschappen die goed aansluiten bij varen over rivieren en kanalen en bij praktijkgerichte opleidingen waarin “leren door te doen” de norm is. De huidige trend dat jongeren trots hun nichepassies delen (bijvoorbeeld op sociale media) kan de sector helpen zichzelf te positioneren als een beroep om met overtuiging te kiezen.

Kortom: in plaats van te vechten tegen automatisering kan de binnenvaart zijn sterktes uitspelen. Door te investeren in werving, het benadrukken van betekenis en praktijkgericht onderwijs en het aanspreken van jongerencultuur, kan de sector niet alleen het personeelstekort beperken maar ook groeien. Zolang mensen nodig blijven om koers te bepalen, bemanning op te leiden en schepen veilig te laten varen, blijft dit een vak met toekomst.