TNO Helmond opent testcel voor verduurzaming scheepsmotoren
In dit artikel:
TNO Helmond opende op 19 november in het Innovation Centre For Sustainable Powertrains (ICSP) een nieuwe testcel voor duurzame binnenvaart- en shortsea-motoren. De faciliteit, mogelijk gemaakt met steun van het ministerie van Economische Zaken, is bedoeld voor onafhankelijke proefnemingen en certificering van maritieme motoren tot 1,4 MW (ongeveer 1900 pk). Bij de opening waren importeurs en inbouwers, van Abato Motoren tot Zeppelin Power, massaal aanwezig.
De testcel is ontworpen om verbrandingsmotoren te beproeven op zowel conventionele diesel als alternatieve brandstoffen zoals HVO, FAME, waterstof, methanol en ammoniak. TNO wil motoren afstemmen en aanpassen zodat ze schoon en efficiënt draaien op dure duurzame brandstoffen of mengsels daarvan, met het oog op Stage V- en IMO III-certificeringen. Voor de ontwikkeling gebruikt TNO een combinatie van numerieke modellen, ééncilinder-testmotoren voor conceptvalidatie en volledige motorproeven in de nieuwe cel om prestaties en emissies te meten.
Als demonstratie stond tijdens de opening een door Koedood geleverde Mitsubishi S6R2-T2MPTAW3 — een langeslagvariant (30 liter) van een eerder gecertificeerde 24,5 liter motor. Die lange slag levert bij 1.200 tpm hetzelfde vermogen als de standaardversie bij 1.800 tpm (ruim 600 kW) en kan volledig op HVO draaien; waarschijnlijk komt ook vrijgave voor B50 (50% gasolie/50% FAME), wat economisch aantrekkelijker is dan puur HVO.
TNO heeft tevens het waterstofpark flink uitgebreid: de doorstroomcapaciteit is vergroot, waardoor testen met waterstofmotoren van hoger vermogen en multi-motorconfiguraties mogelijk zijn, inclusief hoge-druk waterstofinspuiting (injectie aan het einde van de compressieslag). Sinds 2019 test TNO waterstof in diverse cilinderopstellingen en ontwikkelde daaruit de NPS MH2X250G (gebaseerd op een DAF Paccar 13L-blok), die nu als generator in het veld draait en binnenkort wordt gemarinigiseerd voor binnenvaarttoepassing. Voor kleinere vermogens en brandstofceltesten (tot 1000 V) heeft TNO een aanvullende cel tot 700 kW.
Methanolonderzoek loopt via projecten als MENENS; TNO onderzoekt ook verbrandingsconcepten als RCCI waarbij twee brandstoffen met verschillende reactiviteit gecombineerd worden voor schonere en efficiëntere verbranding.
De aanpak van TNO sluit aan op prognoses van het EICB: tot 2040 blijft een mix van verbrandingsmotoren en elektrificatie verwacht, met verschuiving van diesel naar HVO, biodiesel en e-diesel. Grootschalige inzet van waterstof en methanol hangt sterk af van beleidsmaatregelen — zoals CO2-heffingen of operationele subsidies — en van beschikbaarheid, veiligheid en kosten. Met de nieuwe testfaciliteiten wil TNO marktpartijen onafhankelijk ondersteunen bij het versnellen van klimaatvriendelijke vervoersoplossingen voor de scheepvaart.