Waarom verffabriek Jotun onderwaterrobots bouwt
In dit artikel:
De Noorse verffabrikant Jotun introduceert een onderwaterrobot, de HullSkater, binnen zijn dienst Hull Skating Solutions (HSS) om aangroei op scheepsrompen proactief te bestrijden. In plaats van te vertrouwen op conventionele antifouling-coatings die langzaam biociden afgeven, reinigt de robot de romp voordat organismen zich stevig hechten. Doel: minder weerstand, lager brandstofverbruik, minder CO₂-uitstoot en minder risico op verspreiding van invasieve soorten — cruciale voordelen nu rederijen en havens steeds meer op duurzaamheid en naleving worden afgerekend.
Technisch werkt de HullSkater met magnetische wielen die langs de romp glijden, sensoren die beginnende fouling detecteren en zachte borstels die vuil verwijderen zonder de verflaag te beschadigen. Het systeem maakt deel uit van een digitaal ecosysteem met data-analyse, voorspellende algoritmes en waloperators die bepalen wanneer de robot uitgereden moet worden. Daardoor is onderhoud voorspelbaar in plaats van reactief: inspecties worden ingepland voordat prestatieverlies optreedt, wat ongeplande dokbeurten helpt voorkomen.
Jotun heeft het product niet in isolement ontwikkeld maar samen met maritieme technologiepartners zoals Kongsberg Maritime en Semcon, met Telenor voor communicatie en DNV voor certificering. Daarmee positioneert het initiatief zich als een serieuze industriële innovatie en niet als een marketingtrial. De eerste commerciële uitrol heeft al geleid tot concrete opbrengsten: gebruikers melden gemiddeld 12,5% brandstofbesparing; bij een bulkcarrier vertaalt zich dat in potentiële besparingen tot miljoenen dollars per jaar. Grote rederijen zoals MSC en Wallenius Wilhelmsen gebruiken de HullSkater inmiddels als onderdeel van hun reguliere onderhoud.
Strategisch is HSS een duidelijke verschuiving voor Jotun van puur productleverancier naar dienstverlener. Door servicecontracten, monitoring en onderhoud aan te bieden, ontstaat een stabieler inkomstenmodel en nauwere klantrelaties. Dit bouwt voort op eerdere initiatieven zoals Hull Performance Solutions (HPS), gestart in 2010, dat inmiddels op meer dan 2.000 schepen draait en een grote dataset over rompreiniging heeft opgeleverd. Die historische data hebben Jotun in staat gesteld algoritmes en tools te ontwikkelen om foulingrisico’s te voorspellen en onderhoud te optimaliseren.
De stap is ook een tactisch antwoord op strengere milieu- en havenregels. Sommige jurisdicties stellen al eisen aan de rompreinheid van binnenkomende schepen; realtime bewijs in de vorm van videobeelden en datalogs kan nodig worden om haventoegang te krijgen. Jotun speelt daarop in door prestatiegaranties te geven: wie het systeem afneemt, krijgt minimale rompreinheid en maximale efficiëntie gegarandeerd, met compensatie als de beloften niet worden waargemaakt — een ongebruikelijke maar doelbewuste zet in de conservatieve coatingssector.
Belangrijke succesfactoren blijven marktacceptatie en vertrouwen: technologie alleen volstaat niet; rederijen moeten bereid zijn onderhoudsprocessen en contractvormen te veranderen. Jotun zet in op R&D-netwerken, lokale testlocaties en nauwe samenwerking met klanten om die acceptatie te versnellen. Voor de scheepvaartsector betekent dit dat antifouling zich ontwikkelt van een chemisch product naar een datagedreven service, met directe financiële, operationele en milieuvoordelen voor wie meebeweegt.