Zware Kees: makrelen

In dit artikel:

IJmuiden, zomer 1978: de auteur beschrijft hoe hij na zeevaartstudie aan de slag ging op een omgebouwde kotter als hulp in de machinekamer en aan dek, waar hij met passagiers in één dag honderden tot duizenden makrelen binnenhaalde. Die herinnering contrasteert scherp met het recente nieuws: ICES adviseert een vangstreductie van ongeveer driekwart voor makreel het komende jaar omdat de aantallen op de visgronden sterk zijn afgenomen.

De achterliggende oorzaken zijn meervoudig. Naast intensieve vangstpraktijken wordt veel makreel weggevangen door niet-EU-kuststaten die zich minder aan regels houden, en door klimaatverandering: opwarmend zeewater doet makreel noordwaarts uitwijken, waardoor Noorse, Russische en Faeröerse vloten profiteren. Milieuorganisatie Stichting De Noordzee waarschuwt al jaren voor overbevissing en stelde onlangs voor dat supermarkten geen makreel meer verkopen om druk van de markt te verminderen. De pelagische sector reageert teleurgesteld en wijst erop dat consumentenboycots het probleem van vangsten door niet-EU-landen niet oplossen zolang handhaving ontbreekt.

Als mogelijke oplossingen worden twee lijnen genoemd: betere handhaving van internationale afspraken en op langere termijn het terugdringen van CO2-uitstoot om de opwarming van de zee te vertragen. De schrijver concludeert dat de overvloedige makreelvangsten zoals hij die als jongeman meemaakte waarschijnlijk niet snel zullen terugkeren, tenzij zowel visserijbeheer als klimaatmaatregelen substantieel veranderen.