Zware Kees: spiegelretourschip

In dit artikel:

Een krantenfoto en een begeleidend artikel richten de aandacht op de Soeverein, gepresenteerd als een VOC-replica in de stijl van een 17e‑eeuws spiegelretourschip. De auteur vergelijkt wat hij ziet met historische kenmerken: een spiegelretourschip heeft een rijkversierde, platte achtersteven en moest retour naar Holland met lading uit het Verre Oosten. Die vorm en symboliek ontbreken grotendeels bij de Soeverein.

Het vaartuig bleek oorspronkelijk een binnenvaarttanker; later omgebouwd tot driemaster met een hoekig kampanjedek, kanonnen en theatrale details. Bij nadere blik verraden moderne ingrepen de herkomst: stalen masten en ra’s, staaldraad als wanten, asymmetrische tuigage (kraai­nesten alleen aan stuurboord), geen galjoen en een lengte (circa 58 m) die groter is dan de grootste VOC‑retourschepen van rond 45 m. Na de coronaperiode kreeg het schip een boegschroef, horecavoorzieningen en een opknapbeurt “op vijfsterrenniveau”.

De conclusie van de schrijver is dat authenticiteit duidelijk ondergeschikt is gemaakt aan commerciële exploitatie: de Soeverein fungeert vooral als varende horecagelegenheid die gasten rondvaart en omzet genereert, en dat verklaart de moderniseringen. Hoewel het meevoer tijdens Sail Amsterdam en als ‘replica’ wordt gepresenteerd, voldoet het volgens de auteur niet aan wat men van een nauwkeurige reconstructie (zoals de Batavia) zou verwachten.

Kortom: esthetiek en marketing winnen het hier van historische nauwkeurigheid — een theaterstuk in zeiljasje eerder dan een trouw nagebouwd VOC‑schip.